[teaser]De officiële wedstrijd had ik nog nooit gelopen, 20 november was het zover. Ik had wel wat getraind, op de heuvels van de Zevenheuvelenloop. Na ‘deeltrainingen’ van 9 à 11 km. heb ik het totale traject van 15 km. inmiddels zes keer gelopen. Het is een prachtige route: Nijmegen-Groesbeekseweg, Groesbeek, Berg en Dal, Nijmegen-Groesbeekseweg; tamelijk zwaar, maar o zo mooi.
Extraatje: Haile Gebrselassi liep in dezelfde wedstrijd.[/teaser]
Mijn Zevenheuvelenloop video-compilatie:
[margin30]
Dubbelportret:
[margin30]
na ca. 9 km.
[margin40]
Het heuvelachtige parcours draagt bij aan de charme van deze loop; je loopt bijna geen moment in het twee-dimensionale platte vlak, maar stijgend of dalend of op een hoogste punt, je ervaart telkens een iedere keer wisselende drie-dimensionale ruimte.
Zevenheuvelenweg
[margin30]
Haile
[one_half]
Haile Gebrselassie (klik voor vergroting)
[/one_half]
[one_half_last]
Haile Gebrselassie (klik voor vergroting)
[/one_half_last]
[margin20]
Toen Haile Gebrselassi na 42 minuten over de Groesbeekseweg naar de finish snelde was ik net gestart en op hetzelfde stuk Groesbeekseweg waar ik op weg ging flitste hij voorbij; de middenberm (en daarna 15 km. verschil in afgelegde weg) scheidden ons van elkaar.
Gedurende enkele minuten zaten we tegelijk in dezelfde wedstrijd.
Gebrselassi op weg naar 42'42"
[margin20]
Gebrselassi op kop
[margin20]
draait de Postweg op
[margin20]
Gebrselassi vliegt naar de finish, Groesbeekseweg
[margin20]
Haile's finish
[margin20]
Medaille
[margin20]
M’n eindtijd van 1:22’03” ligt in de buurt van de tijden die ik eerder gelopen had:
Kiwi’s kunnen het in een beetje goede zomer uitstekend doen in een Nederlandse tuin. De vruchten worden net niet helemaal rijp maar met wat ethyleengas zijn ze binnen een week rijp, en lekker.
Kiwi (Actinidia Deliciosa) doet het uitstekend in een Nederlandse tuin en geeft in oktober – november smakelijke vruchten.
Kiwi's en kiwi-jam
[info_box]
Familie: Actinidiaceae
Geslacht: Actinidia; Inheems in China; NL namen: Behaarde kiwi, Chinese kruisbes, Gewone kiwi, Groene kiwi, Kiwi, Kruisbes
Vroeger voornamelijk Actinidia Chinensis; tegenwoordig wordt daarvan onderscheiden: Actinidia Deliciosa
De soort in de tuin is eenhuizig (tweeslachtig).
Vrijwel alle kiwirassen zijn tweehuizig. Mannelijke en vrouwelijke bloemen komen dus op verschillende planten voor. Hierdoor moet minimaal één mannelijke plant en één vrouwelijke plant worden aangeplant om vruchten te kunnen krijgen. In de bloemen van mannelijke planten zijn de meeldraden goed ontwikkeld en de stampers onderontwikkeld. Bij de vrouwelijke planten is het omgekeerde het geval: in de bloemen zijn de stampers goed ontwikkeld en de meeldraden onderontwikkeld. [1][/info_box]
De soort in de tuin is eenhuizig (tweeslachtig): in de bloemen zijn zowel de meeldraden als de stampers goed ontwikkeld. Dan moet je met één plant al vruchten kunnen krijgen.
[one_half]
Vroeg in het voorjaar: bloemen en vruchtbeginsel
(klik voor vergroting) [/one_half]
[one_half_last]
Later in het voorjaar, de uitgebloeide bloemen en de vrucht
(klik voor vergroting)
[/one_half_last]
Het begin van de vrucht:
Begin van de vruchten (7 mei 2011)Begin van een vrucht (7 mei 2011)
[divider_padding]
Afkomst en de naam ‘Kiwi’
Oorspronkelijk komt de Kiwi uit China. In 1906 werden er zaden naar Nieuw-Zeeland gehaald. Toen daar goede rassen werden gekweekt kreeg de plant de naam van de alleen in Nieuw-Zeeland voorkomende trots van het land: de loopvogel Kiwi.
De naam kiwi werd in 1958 in Nieuw-Zeeland gegeven omdat kiwi fruit zoals de kiwi vogel is (het nationaal embleem van Nieuw-Zeeland): bruin en donzig. [2]
Rijpe vruchten
De vruchten worden meestal niet helemaal rijp. Het advies is daarom om ze zo laat mogelijk te plukken (november). ‘Afrijpen’ gaat heel goed in een plastic zak (donker, kamertemperatuur). Het rijpen gaat nog beter door de vruchten samen met rijpe appels of bananen in een plastic zak te doen. Het door de appel of banaan geproduceerde ethyleengas zorgt voor rijping in een week.
Tip
Omdat Kiwi klimt en erg hoog / breed kan worden (ca. 10 meter), en omdat de stengels zichzelf niet hechten moet je de meterslange stengels leiden langs een klimrek.
In februari kun je vormsnoei toepassen, en in juli eventueel takken wegsnoeien waar weinig vruchten aan zitten. Dan gaat er meer voeding naar de vruchten en krijgen deze meer licht en zon.
[one_half]
(klik voor vergroting)
[/one_half]
[one_half_last]
(klik voor vergroting)
[/one_half_last]
[margin30]
Oogst 19 november 2011
veel uitlopers over het balkonhek
[margin20]
’t Lijkt erop dat bovengenoemde tip gewerkt heeft; hierboven zie je hoe de struik welliswaar fors is uitgegroeid, maar er is voldoende licht en lucht overgebleven voor de vruchtdragende stengels.
Maar liefst 339 vruchten, de meesten bijna rijp, sommige volrijp, heb ik één voor één uit de struik geknipt
Als je bij het lopen een kilometerteller / snelheidsmeter laat meelopen, verzamel je automatisch data waar je van alles mee kan doen. In het overzicht hieronder staat de verbeelding centraal, want het gaat over data-visualisatie.
[titled_box title=”Meten is weten, maar hoe visualiseer je wat je meet en weet?” textColor=”#ffffff”]
Als je bij het lopen een kilometerteller / snelheidsmeter laat meelopen, verzamel je automatisch data waar je van alles mee kan doen.
Als de verzamelde data betrekking hebben op vergelijkbare activiteiten op verschillende momenten kun je allerlei vergelijkingen maken.
Maar zolang die als schijnbaar ongestructureerde data in bijvoorbeeld je iPhone Nike+ GPS app verborgen zitten spreken die getallen maar weinig tot de verbeelding.
In het overzicht hieronder staat de verbeelding centraal; achtereenvolgens bespreek ik:
[arrow_list]
hoe je data van vijf Zevenheuvelenloop-trainingen in tabellen kunt weergeven;
hoe die tabellen automatisch uit te breiden zijn met meer gegevens over die vijf trainingen;
hoe je de verkregen gegevens kunt visualiseren in grafieken die meer tonen dan de onderliggende tabellen;
hoe verschillende visualisaties verschillende aspecten meer of minder benadrukken en zichtbaar maken.
[/arrow_list]
[/titled_box]
Op 18 september had ik het Zevenheuvelenparcours drie keer als training gelopen.
In de grafiek hieronder zijn die drie trainingen samengenomen; per kilometer zie je de tijdsverschillen tussen de traingen van 13 augustus, 28 augustus en 18 september (klik voor vergroting).
[margin30]
[margin30]
De grafiek hieronder geeft dezelfde informatie als die hierboven; hierboven waren de kilometertijden gebundeld in gegroepeerde staven, één staaf per loopdag.
In de grafiek hieronder representeert elke lijn een run. De grafiek hieronder kan je op het verkeerde been zetten, want de kilometertijden zijn niet cumulatief. Als bijvoorbeeld de kilometertijd van de 15e kilometer van de ‘groene’ run iets langzamer zou zijn geweest dan die van de blauwe en rode run, dan nóg zou die groene run de snelste van de drie zijn geweest, ook al zouden de blauwe en rode run daaronder eindigen.
Toch is deze weergave informatief: sterker dan in het staafdiagram hierboven wordt hier per run en per kilometer het verval of de versnelling tussen de verschillende kilometertijden benadrukt. De verhouding tussen de verschillende runs wordt meer benadrukt, terwijl in de staafgrafiek de focus ligt op wat er in elke kilometer gebeurde.
Onderaan staat de hoogteverschillenkaart, met dezelfde schaalverdeling (klik voor vergroting):
kilometertijden 3 x 7-heuvelen traject en hoogteverschillen
[margin30]
Meer informatie uit de data
Hieronder laat ik stap voor stap zien hoe uit dezelfde gegevens (ingevoerd in een Excel-spreadsheet) meer informatie is te halen.
Welke nieuwe informatie trekken we uit de data en waarom?
[arrow_list]
De Nike+ GPS app (iPhone) geeft in een gekozen frequentie (bijvoorbeeld elke 500 m., of elke kilometer) de tot dan toe gelopen tijd, en de gemiddelde overall tijd per kilometer; bijvoorbeeld: na de 11e kilometer hoor je: average pace 5’50”. Dat is niet de gemiddelde snelheid in die 11e kilometer maar de gemiddelde snelheid vanaf de start tot en met kilometer 11.
Je krijgt daarmee een indicatie van de mogelijke eindtijd. Want een overall gemiddelde van 5’50” brengt je tot een eindtijd van 1:27’30” (zie het voorbeeld hieronder). Heb je eenmaal zo’n richttijd in je hoofd, en hoor je elke 500 meter dat je average pace rondom bijvoorbeeld 5’45” zit, dan mag je verwachten dat je eindtijd 5 sec. x 15 km. = 75 seconden, 1’15” sneller zal zijn.
Maar het Zevenheuvelen-parcours is verre van vlak. Als in een kilometer veel of alleen maar stijgen zit (zoals de 11e km.) zul je ‘inleveren’. Zo’n kilometer zal langzamer zijn, en zal ook de totale gemiddelde tijd per kilometer doen stijgen. Maar je weet intussen dat dat daarna gecompenseerd kan worden, of al gecompenseerd is in één of meer eerdere ‘daal-kilometers’. Vooral als je hetzelfde traject meerdere keren gelopen hebt.
Maar je wil waarschijnlijk niet een brei aan data onthouden en tijdens het lopen uit je werkgeheugen moeten opvissen. Je wil het gevisualiseerd voor je zien.
[margin30]
[fancy_header]Stap 1: data invoeren[/fancy_header]
[/arrow_list]
[one_half]
[arrow_list]
in kolom A (A4 – A18) staan de kilometers 1 – 15 opgesomd
de afzonderlijke kilometertijden staan in een kolom (kolom B, cellen B4 – B18)
in kolom C worden de kilometertijden opgeteld, bijvoorbeeld: de formule in cel C14 is ‘=C13+B14’
0:58’12” + 6’03” = 1:04’15”
in kolom D wordt het overall gemiddelde berekend, bijvoorbeeld: de formule in cel D14 is ‘=C14/A14’
1:04’15” / 11 = 5’50” na de 6’03” van km. 11 is het cumulatieve gemiddelde 5’50” geworden (5 min. 50 sec.)
in rij 18, de 15e kilometer, vind je in cel C18 de totale benodigde tijd (1:27’30”) en in D18 de over 15 kilometers gemiddelde tijd per kilometer (5’50”)
[/arrow_list]
[/one_half]
[one_half_last]
data van 1 run
[/one_half_last]
[margin20]
Je hoeft alleen maar de kilometertijden in te voeren, en twee formules doen de rest: één formule berekent de totaal benodigde tijd, en een tweede formule deelt die tijd door het aantal gelopen kilometers. Elke formule kopieer en plak je in één keer in de 14 eronder liggende cellen van een kolom.
Let op de cel-eigenschappen:
[arrow_list]
voor kolom B (B4-B18) en voor kolom D (D4-D18) is de celeigenschap – notatie: tijd – aangepast: m:ss
voor kolom C (C4-C18), waarin ook een uur kan voorkomen, is de celeigenschap – notatie: tijd – aangepast: u:mm:ss
[/arrow_list]
Voor de runs van 13 aug., 28 aug., 18 sep., 30 okt. en 6 nov. is dit in de spreadsheet terechtgekomen (klik voor vergroting):
de data van 5 keer 7-hvl training
[margin30]
Visualiseren helpt
Als je het Zevenheuvelen-traject vijf keer gelopen hebt, heb je in een mum van tijd de afzonderlijke kilometertijden in een Excel-bestandje ingevoerd.
En zoals hierboven beschreven: de formules doen het verdere rekenwerk.
[margin30]
[fancy_header]Stap 2: een grafiek genereren[/fancy_header]
Met weinig moeite genereer je vervolgens een grafiek:
[arrow_list]
Selecteer de cellen A4 t/m A18: de kilometers 1 – 15 voor de X-as
Selecteer ook de kolomgedeelten D4-D18, G4-G18, J4-J18, M4-M18 en P4-P18: voor vijf runs de 15 cumulatieve gemiddelde kilometertijden
Selecteer in het menu de grafiekmaker en kies voor ‘lijn’
Na wat aanpassingen in de layout heb je vrij gemakkelijk de bedoelde grafiek gegenereerd. De aanpassingen zijn: de schaalverdeling op de Y-as aanpassen: minimum, maximum en interval-maatstreepjes op elke 5 seconden; eventueel de kleur van de lijnen aanpassen, en een paar tekstveldjes maken (met overeenkomende achtergrondkleur) om aan het einde van elke lijn de eindtijd op te nemen; eventueel de legenda naar de bovenkant verplaatsen.
[/arrow_list]
(klik voor vergroting)
Verloop gemiddelde snelheid geprojecteerd op hoogteverschillen
[margin30]
En om het verloop van deze vijf runs te relateren aan de hoogteverschillen die in deze 15 km. zitten plakken we dat kaartje erbij. Met wat passen en meten vallen de kms. 1-15 van dat kaartje samen met die van de lijnen-grafiek (klik voor vergroting):
Verloop gemiddelde snelheid geprojecteerd op hoogteverschillen
[margin40]
[fancy_header]Stap 3: grafieken analyseren: wat wordt gevisualiseerd?[/fancy_header]
In bovenstaande grafiek wordt dus het verloop van de overall average pace weergegeven; de informatie die hierdoor verborgen blijft is het verloop van de afzonderlijke, niet-gemiddelde kilometertijden; bijvoorbeeld:
op 6 november waren de verschillen tussen km. 1-2, 2-3 en 3-4 respectievelijk 4, 5 en 4 seconden; de oranje lijn stijgt daar aanzienlijk: aan het einde is het veel grotere verschil tussen km. 12 en km. 13 (12 seconden versnelling) niet meer van invloed op het totale gemiddelde: dat bleef (afgerond) 5’25”. Want de 12 seconden verschil worden daar voor het totale gemiddelde uitgesmeerd over een groter aantal kilometers dan aan het begin (klik voor vergroting):
kilometertijden: tijdsverschillen in staafgrafiek
[margin30]
[one_half]
[highlight1]De elfde kilometer[/highlight1]
Na drie keer (13 aug., 28 aug. en 18 sep.) was ’t me niet gelukt om de beruchte 11e km. (Postweg omhoog naar Berg en Dal) in minder dan 6 minuten af te leggen.
Op 30 okt. (grijs) lukte dat wel (5’47”) en op 6 nov. nog beter (5’35”).
Dat is veel beter gevisualiseerd in de staafgrafiek dan in de grafiek met overall gemiddelden:
De drie runs (aug. – sep.) met een 11e km. van boven de 6 min. versus de twee runs met een snellere 11e km: 30 okt. en 6 nov., 5’47” respectievelijk 5’35”).
[/one_half]
[one_half_last]
[/one_half_last]
[margin40]
[fancy_header]Conclusie[/fancy_header]
Het verloop van de cumulatieve gemiddelde snelheid heeft als voordelen:
[arrow_list]
de projectie op de eindtijd wordt nadrukkelijker gevisualiseerd;
er is een veel directer verband tussen deze visualisering en de feedback die je krijgt tijdens het lopen
[/arrow_list]
Het voordeel van de visualisering van de feitelijke kilometertijden in een staafgrafiek is:
[arrow_list]
verschillen tussen verschillende runs worden benadrukt;
verschillen tussen afzonderlijke kilometers worden benadrukt
[/arrow_list]
Als je de verschillende soorten data, grafieken en toegevoegde illustraties met elkaar in verband brengt en in één grote afbeelding weergeeft, dan spreken we van een ‘infographic’.
Maar daar gaan we het in een andere blogpost wel een keer over hebben.
Rob's blog 